EL-EZKAR - FİHRİST (İÇİNDEKİLER)
FİHRİST
Mütercimin Önsözü
Hadîs ilmi ile ilgili bazı mühim mes'eleler
Tahkîk edenin mukaddimesi
Yazma (el-Ezkâr) nüshalarının vasfı
el-Ezkâr kitabının müellifinin terceme-i hâli
Duâlar ve Zikirler hakkında te'lîf edilen kitaplar
EL- EZKÂR (ZİKİRLER VE DUÂLAR)
1. BÖLÜM
ZİKİR VE ZÂKİR İLE İLGİLİ BAZI MES'ELELER
Mukaddime
1. FASIL: Gizli ve âşikâr bütün amellerde güzel niyet ve ihlâsın emrolunduğu hakkında
2. FASIL: Bir amelin fazîleti hakkında bir şey öğrenenin yapması gereken
3: FASIL: Zayıf hadîs ile amel olur mu?
4. FASIL: Zikir meclislerinin fazîleti
5. FASIL: Zikrin kalp ve dil ile olması
6. FASIL: Zikir sadece tesbîh, tekbîr, tehlîl midir?
7. FASIL: Zâkirîn (Allah'ı çokça zikreden erkekler) ve Zâkirât (Allah'ı çokça zikreden kadınlar)dan olmak
8. FASIL: Abdestsiz, cünûb, hayız veya nifâs olanlar zikredebilirler mi?
9. FASIL: Zâkirin (Allah'ı zikredenin) özellikleri
10. FASIL: Zikredilen mekânın özellikleri
11. FASIL: Hangi hâllerde zikredilmez?
12. FASIL: Zikirden murâd huzûr-u kalb (kalbin de hazır bulunması) ve tefekkürdür
13. FASIL: Âdet edindiği zikrini kaçıranın yapması gereken
14. FASIL: Zikir esnâsında herhangi bir sebeble zikrini kesmek
15. FASIL: Zikirde kendisine işittirecek derecede dille telaffuz gerekli mi?
16. FASIL: Gece ve gündüz amelleri hakkında yazılan kitâblar
17. FASIL: Bu kitapda anlatılan hadîs-i şerîflerin kaynakları ile ilgili bazı mes'eleler
2. BÖLÜM
HERHANGİ BİR VAKİTLE MUKAYYET OLMAYAN ZİKİRLER-DUÂLAR
1. BÂB: Herhangi bir vakitle kayıtlı olmayan zikirlerin fazîletine dair gelen rivâyetlerden kısaltmalar
2. BÂB: Uykudan uyandığında okunacak duâ
3. BÂB: Elbisesini giydiğinde okunacak duâ
4. BÂB: Yeni bir elbise, ayakkabi vb. giydiğinde okunacak duâ
5. BÂB: Arkadaşının üzerinde yeni bir elbise görenin, arkadaşına demesi gereken
6. BÂB: Elbise ve ayakkabının giyiliş ve çıkarılış şekli
7. BÂB: Yıkanmak, uyumak vb. için elbisesini çıkardığında okunacak duâ
8: BÂB : Evden çıkma esnâsında okunacak duâ
9. BÂB: Evine girdiğinde okunacak duâ
10. BÂB: Gece uyanıp da evinden çıktığında okunacak duâ
11. BÂB: Helâya girmek istediğinde okunacak duâ
12. BÂB: Helâda zikretmenin ve konuşmanın nehyedildiği
13. BÂB: Kazâ-i hâcet (tuvalet ihtiyacını gidermek) için oturmuş olana selâm vermenin nehyedildiği
14. BÂB: Helâdan çıkarken okunacak duâ
15. BÂB: Abdest suyunu dökmek istediğinde veya (kuyu ve benzerinden) su çektiğinde okunacak duâ
16. BÂB: Abdest esnâsında okunacak duâlar
1. FASIL: Abdeste başlarken Besmele ve kelime-i şehâdet söylemek
2. FASIL: Abdesti bitirdikten sonra okunacak duâ
3. FASIL: Abdest esnâsında, âzâlar üzerine okunan duâlar
17. BÂB: Guslederken okunacak duâ
18. BÂB: Teyemmüm alırken okunacak duâ
19. BÂB: Mescide yöneldiğinde (yolda) okunacak duâ
20. BÂB: Mescide girme ve mescidden çıkma esnâsında okunacak duâlar
21. BÂB: Mescidde okunan duâlar
FASIL: Mescidde oturanın i'tikâfa niyet etmesi
22. BÂB: Mescidde kaybettiği bir şeyi arayanı veya alış-veriş yapanı reddetmek ve ona (bed)duâ etmek
23. BÂB: İçinde İslâm'ı medh olmayan, zühde ve güzel ahlâka teşvîk olmayan...vb. bir şiiri mescidde okuyana (bed)duâ etmek
3. BÖLÜM
EZÂN HAKKINDA
24. BÂB: Ezânın fazîleti
25. BÂB: Ezânın şekli
26. BÂB: İkâmetin şekli
1. FASIL: Ezân ve Kâmetin hükmü
2. FASIL: Ezân'da tertîl ve sesi yükseltmek
3. FASIL: Ezânın meşrû' olduğu vakitler
4. FASIL: Ezân ve Kâmetin sahîh olduğu zamanlar
5. FASIL: Kadınların ve hünsâ-i müşkil olanların ezânı ve kâmeti
27. BÂB: Ezân okuyanı ve kâmet getireni işitenin okuyacağı duâ
FASIL: Namazda iken ezân veya kâmeti işiten icâbet edebilir mi?
28. BÂB: Ezândan sonra duâ etmek
29. BÂB: Sabah namazının iki rek'at sünnetinden sonra okunacak duâ
30. BÂB: Namaz saffına geldiğinde okunacak duâ
31. BÂB: Namaza kalkmak istediğinde okunacak duâ
32. BÂB: Kâmetin getirildiği esnâda okunacak duâ
4. BÖLÜM
NAMAZA BAŞLADIĞINDA OKUNACAK DUÂ
33. BÂB: Namaza başladığında okunacak duâ
34. BÂB: İhrâm tekbîri (Namaza Başlama Tekbîri)
1. FASIL: Tekbîrin sessiz veya sesli getirilmesi
2. FASIL: Namazlardaki tekbîr adedleri
35. BÂB: İhrâm tekbîrinden sonra okunacak duâ
FASIL: Teveccüh (İhrâm tekbîrinden sonraki istiftâh) duâsının yeri ve hükmü
36. BÂB: İstiftâh duâsından sonra taavvuz duâsı (Eûzu'yu okumak)
1. FASIL: Taavvuzun hükmü
2. FASIL: Tüm rek'atlerde taavvuz getirilir mi?
37. BÂB: Taavvuzdan sonra okunan kırâat
1. FASIL: Kırâatte lahn (kelimede değişiklik) yapmak namazı bozar mı?
2. FASIL: Fâtiha'yı okuyamayan ne okumalı?
3. FASIL: Fâtiha'dan sonra zamm-ı sûre okumak
4. FASIL: Namaz vakitlerinde sünnet olan sûreler ve zamm-ı sûrenin mikdârı
5. FASIL: Cum'a, bayram, yağmur ve vitir namazların okunması sünnet olan sûreler
6. FASIL: Birinci rek'ati ikinci rek'atten daha fazla uzatmak
7. FASIL: Kırâatın sırrî (sessiz) veya cehrî (sesli) okunduğu zamanlar
8. FASIL: İmâmın sesli okunan namazlarda sükût etmesinin sünnet olduğu yerler
9. FASIL: Fâtiha'dan sonra "Âmîn" demek
10. FASIL: Rahmet ve azâb âyetlerini okuyan ne yapmalı?
38. BÂB: Rükû'da okunan duâlar
1. FASIL: Rükû'da okunan zikirler
2. FASIL: Rükû' ve secdede Kur'ân kırâatının hükmü
39. BÂB: Rükû'dan başını kaldırırken ve i'tidâlde okunacak duâ
FASIL: Rükû'daki zikirleri cem'etmek veya iktisâr (kısaltma) yapmak
40. BÂB: Secdede okunan zikirler
1. FASIL: Secde ile kıyâmdan hangisinini daha fazîletli olduğu
2. FASIL: Tilâvet secdesinde okunan duâ
41. BÂB: Başını secdeden kaldırırken ve iki secde arasındaki oturuşta okunacak duâ
FASIL: İkinci secde ve ondan sonraki istirâhat oturuşu
42. BÂB: İkinci rek'atin zikirleri
43. BÂB: Sabah namazında okunan kunût duâsı
1. FASIL: Kunût duâsının yeri ve lafzı
2. FASIL: Kunût duâsını sesli veya sessiz okumak ve elleri kaldırmak hakkında
44. BÂB: Namazda teşehhüd (tahiyyât okumak)
1. FASIL: Teşehhüdün lafzı
2. FASIL: Teşehhüdde kısaltma ve evvelinde Besmele çekmenin hükmü
3. FASIL: Teşehhüdde tertîb (kelimeleri sıraya göre okumak)
4. FASIL: Teşehhüdü sırrî (sessiz) okumanın hükmü
45. BÂB: Teşehhüdden sonra Rasûlullah (sav)'a salât-u selâm okumak
46. BÂB: Son teşehhüdden sonra okunan duâ
47. BÂB: Namazdan çıkmak için selâm vermek
48. BÂB: Namazda iken birisi kendisini konuşturduğunda söyleyeceği söz
5. BÖLÜM
NAMAZDAN SONRAKİ ZİKİRLER
49. BÂB: Namazdan sonraki zikirler
50. BÂB: Sabah namazından sonra, Allahu Teâlâ’yı zikretmeye teşvîk hakkında
6. BÖLÜM
SABAH VE AKŞAM OKUNAN ZİKİRLER VE DUÂLAR
51. BÂB: Sabah ve akşam okunan zikirler ve duâlar
52. BÂB: Cum'a sabahı okunacak duâ
53. BÂB: Güneş doğduğunda okunacak duâ
54. BÂB: Güneş yükseldiğinde okunacak duâ
55. BÂB: Güneşin zevâlinden (tepe noktasından ayrılmasından) ikindiye kadar okunacak duâ
56. BÂB: İkindi vaktinden güneşin batışına kadar (olan vakitte) okunacak duâlar
57. BÂB: Akşam ezânı işitildiğinde okunacak duâ
58. BÂB: Akşam namazından sonra okunan duâ
59. BÂB: Vitir namazında ve sonrasında okunan duâ
60. BÂB: Uyumak istediğinde ve yatağa uzandığında okunan duâlar
61. BÂB: Allahu Teâlâ’yı zikretmeksizin uyumanın mekrûh oluşu
62. BÂB: Geceleyin uyanıp da bilahare tekrar uyumak istediğinde okuyacağı duâ
63. BÂB: Yatağında göğsü darlanıp da muzdarip olan ve uyuyamayanın okuyacağı duâ
64. BÂB: Uykudan korkup ürperiyorsa okunacak duâ
65. BÂB: Uykusunda (rûyâda) hoşlandığı veya hoşlanmadığı şeyleri gördüğünde okunacak duâ
66. BÂB: Kendisine bir rü'yâ anlatıldığında söyleyeceği duâ
67. BÂB: Her gecenin ikinci yarısında duâ ve istiğfâra teşvîk hakkında
68. BÂB: Sâat-ı icâbeye (duâların makbul olduğu saate) rastlamak ümidiyle gecenin her sâatinde duâ etmek
69. BÂB: Allahu Teâlâ'nın Esmâu'l-Husnâsı (en güzel isimleri)
7. BÖLÜM
TİLÂVET-İ KUR'ÂN
(KUR'ÂN OKUMAK)
70. BÂB: Kur'ân okumak hakkında
1. FASIL: Selefin (önceki âlimlerin) Kur'ân'ı hatmettikleri süreler
2. FASIL: Kırâat (Kur’ân okuma) için tercîh edilmiş olan vakitler
3. FASIL: Hatmetme âdâbı ve bununla ilgili mes'eleler hakkında
4. FASIL: Hatim esnâsında duâ etmek
5. FASIL: Hizbinden ve âdet edindiği vazîfesini (yerine getirmeyerek) uyuyan hakkında
6. FASIL: Kur'ân'a riâyet etmeyi, okumaya devam etmeyi emretme ve unutarak ondan yüz çevirmekten de sakındırma hakkında
7. FASIL: Kur'ân okuyucusunun edinmesi gereken âdâb ve mes'eleler hakkında
8. FASIL: Kur'ân okumak istediğinde ağzını misvâk vb. ile temizlemek
9. FASIL: Kur'ân okuyucusunun, rûhen ve bedenen huzûr, huşû' (tevâzu', korku) ve tefekkür içinde olması
10. FASIL: Mushafı yüzünden okumanın ezbere okumaktan daha fazîletli olduğu
11. FASIL: Kur'ân okuma esnâsında sesi yükseltmek veya alçaltmak
12. FASIL: Kur’ân okurken sesi güzelleştirmek ve süslemek
13. FASIL: Sûrenin ortasından başlanacaksa ne yapılmalı?
14. FASIL: Terâvîh namazı hakkında bid'at olan bir mes'ele
15. FASIL: Sûrelere Bakara (inek), Âl-i İmrân (İmrân'ın âilesi), Nisâ (kadın) Ankebût (örümcek)...vb. sûreleri demenin cevâzı hakkında
16: FASIL: "Ben falan sûre veya âyeti unuttum" demenin kerâheti
17. FASIL: Kur'ân okuyucusunun âdâbı
18. FASIL: Kur'ân kırâtı zikirlerin en kuvvetli olanıdır
8. BÖLÜM
ALLAHU TEÂLÂ’YA HAMDETMEK HAKKINDA
71. BÂB: Allahu Teâlâ’ya hamdetmek
1. FASIL: Her mühim işin başlangıcında hamdetmek
2. FASIL: Cum'a hutbesinde ve başka hutbelerde Allahu Teâlâ'ya hamdetmek
3. FASIL: Duâya hamd ile başlamak ve hamd ile bitirmek
4. FASIL: Bir nîmetin meydana gelmesi esnâsında ve hoşlanılmayan bir şeyin def’edilmesi esnâsında hamdetmek
5. FASIL: Musîbet esnâsında hamdetmek
6. FASIL: En büyük mânâları câmi' olan hamd
9. BÖLÜM
RASÛLULLAH (SALLALLAHU ALEYHİ VESELLEM)'E SALÂT GETİRMEK
72. BÂB: Rasûlullah'a salât okumak hakkında
73. BÂB: Yanında Peygamber anılan kimsenin, Peygamber'e salât-u selâm ile emrolunduğu
74. BÂB: Rasûlullah'a salât getirmenin şekli
1. FASIL: Salât ile selâmı beraber söylemek
2. FASIL: Salât getirirken sesini yükseltmek
75: BÂB: Duâya Allahu Teâlâ’ya hamd ve Rasûlullah'a salât ile başlamak
76. BÂB: Diğer Peygamberlere ve onlara tâbi kılarak onların âl-u etbâına da salât getirmek
1. FASIL: Sahâbe, tâbiîn ve onlardan sonraki âlimler ve âbidler için teraddî (radiyallahu anh) demek veya terahhum (rahimehullah) demek
2. FASIL: Hz. Lokmân ve Hz. Meryem'e salât getirilir mi?
10. BÖLÜM
BAŞA GELEN DURUMLARLA İLGİLİ DUÂLAR VE ZİKİRLER
77. BÂB: İstihâre duâsı
11. BÖLÜM
ŞİDDET ZAMANLARINDA VE MUSÎBETLERİN ÜZERİNE OKUNAN DUÂLAR-ZİKİRLER İLE İLGİLİ BÂBLAR
78. BÂB: Sıkıntı duâsı ve önemli işler esnâsında okunan duâlar
79. BÂB: Bir şey kendisini korkuttuğunda veya korktuğunda okunacak duâ
80. BÂB: Kendisine bir ğam, keder, hüzün isâbet ettiğinde okunacak duâ
81. BÂB: Bir tehlikeye düşünce okunacak duâ
82. BÂB: Bir toplumdan korkunca okunacak duâ
83. BÂB: Bir Sultân’dan (güç, kuvvet ve yetki sahibinden) korktuğunda okunaca duâ
84. BÂB: Düşmanına bakarken söylenecek duâ
85. BÂB: Kendisine Şeytân musallat olduğunda veya ondan korktuğunda okunacak duâ
86. BÂB: Bir iş kendisine gâlip olduğunda (sıkıştırdığında) okunacak duâ
87. BÂB: Bir iş kendisine zorlaştığında okunacak duâ
88. BÂB: Maîşeti zorlaştığında (geçim darlığında) okunacak duâ
89. BÂB: Âfetleri def'etmek için okunacak duâ
90. BÂB: Az veya çok musîbete uğrayanın okuyacağı duâ
91. BÂB: Üzerinde ödemekten âciz kaldığı bir borç olanın okuyacağı duâ
92. BÂB: Vahşet (dehşetlenme veya yalnızlık hissi) ile mübtelâ olanın okuyacağı duâ
93. BÂB: Vesvese ile mübtelâ olanın okuyacağı duâ
94. BÂB: Delirene ve (haşere tarafından) sokulana okunacak duâlar
95. BÂB: Çocukların ve başkalarının sığınmaya alındığı duâlar
96. BÂB: Çıban, sivilce ve benzerlerine okunacak duâ
12. BÖLÜM
HASTALIK, ÖLÜM VE BUNLARLA İLGİLİ DURUMLARDA OKUNACAK DUÂLAR-ZİKİRLER
97. BÂB: Ölümü zikretmeyi çoğaltmanın müstehab olduğu
98. BÂB: Hastanın âilesine ve akrabalarına hastayı sormanın müstehab oluşu ve sorulanın vereceği cevap hakkında
99. BÂB: Hastanın söyleyeceği, hastanın yanında okunacak olan, hastaya okunacak olan duâlar ve hastanın halinden sorma hakkında
100. BÂB: Hastanın âilesine ve ona hizmet edenlere, hastaya iyilikle muâmele etmelerini, ona tahammül etmelerini ve onun zahmetli işlerine sabretmelerini tavsiye etme hakkında
101. BÂB: Kendisinde baş ağrısı, hummâ (sıtma, ateşli hastalık) ve başka ağrılardan bulunanın okuyacağı duâlar
102. BÂB: Hastanın: "Çok ağrım var" veya "ateşim var" veya "âh başım" demesinin câiz oluşu; kızgınlık ve feryat olmadığında bunda kerâhetin bulunmadığının açıklaması hakkında
103. BÂB: İnsana inen bir zarardan dolayı ölümü temennî etmenin kerâheti; dîninde fitneye düşme korkusundan dolayı ise câiz oluşu hakkında
104. BÂB: Ölümünün beled-i şerîfde (mukaddes beldede) olması için duâ etmenin müstehab oluşu hakkında
105. BÂB: Hastanın gönlünü hoş tutmanın müstehab oluşu hakkında
106. BÂB: Hastada bir korku görüldüğünde, korkusunun giderilmesi ve Rabbine karşı zannının güzelleşmesi için amellerinin vb. güzelliğinden bahsetmek hakkında
107. BÂB: Hastanın iştâhını sormak hakkındaki rivâyetler
108. BÂB: Hasta ziyâret edenlerin hastadan duâ talep etmeleri
109. BÂB: Hastaya iyileştikten sonra nasîhat etmek, Allahu Teâlâ'ya verdiği tevbe vb. söze vefâ göstermesini hatırlatmak
110. BÂB: Hayatından ümidini kesenin okuyacağı duâlar
111. BÂB: Ölünün gözlerini yumduktan sonra söylenecek olan
112. BÂB: Ölünün yanında okunacak duâlar
113. BÂB: Yakını ölenin okuyacağı duâlar
114. BÂB: Arkadaşının ölüm haberi kendisine ulaşanın diyeceği duâ
115. BÂB: Bir İslâm düşmanının ölüm haberi kendisine ulaştığında söylenecek olan
116. BÂB: Ölü üzerine niyâha'nın (ölünün ahlâk ve iyiliklerini sayarak ağlamanın) ve câhiliyye (bed)duâsı ile (bed)duâ etmenin harâm olduğu hakkında
117. BÂB: Ta'ziyede bulunmak (sabır dilemek ve tesellî etmek)
1. FASIL: Ta'ziyeyi, ölünün tüm yakınlarına yapmak
2. FASIL: Ölünün yakınlarının, ta'ziyeye gelenler ta'ziyede bulunsunlar diye bir yerde oturmalarının kerâheti
3. FASIL: Ta'ziyenin lafzı
4. FASIL: İslâm târîhinde meydana gelen bazı tâûn (vebâ) hastalıklarına işâret hakkında
118. BÂB: Ölünün sahiplerinin ve yakınlarının ölümü bildirmelerinin cevâzı ve na'y'in (ölüm haberini feryatlar kopararak yaymanın) kerâheti
119. BÂB: Ölüyü yıkama ve kefenleme esnâsında söylenecek duâlar
120. BÂB: Ölünün üzerine kılınan namazın (cenâze namazının) duâları
FASIL: Cenâze namazı ile ilgili bazı mes'eleler
121. BÂB: Cenâze ile beraber yürüyenin okuyacağı duâlar
122. BÂB: Yanından cenâze geçenin veya cenâze görenin söyleyeceği duâlar
123. BÂB: Ölüyü kabre koyanın söyleyeceği duâlar
124. BÂB: Definden sonra okunacak olan duâlar
FASIL: Definden sonra telkîn ve hükmü
125. BÂB: Ölünün; belli bir insanın onun namazını kılması veya belli bir şekilde ve belli bir mekanda defnedilmesi ve bunun gibi, kefenleme ve cenâze hakkında yapılan ve yapılmayan diğer mes'eleler hakkındaki vasiyyetleri
126. BÂB: Ölüye fayda veren sözler ve başka şeyler
127. BÂB: Ölülere sövmenin nehyedildiği hakkında
128. BÂB: Kabir ziyâretinde bulunanın okuyacağı duâ
129. BÂB: Kabir ziyâretinde bulunanın, bir kabrin başında feryatla ağlayan bir kimseyi gördüğünde, onu nehyetmesi, ona sabrı tavsiye etmesi ve şerîatın onu nehyettiği diğer şeylerden de onu nehyetmesi
130. BÂB: Zâlimlerin kabirlerinin yanından ve helâke uğradıkları yerlerden geçerken ağlamak ve (Allah'dan) korkmak, Allahu Teâlâ’ya karşı iftikâr (ihtiyaç) içinde bulunmak ve bundan gaflette olmaktan sakınmak
13. BÖLÜM
ÖZEL NAMAZLARDAKİ ZİKİRLER-DUÂLAR
131. BÂB: Cum'a günü ve gecesinde müstehab olan zikirler ve duâlar
FASIL: Cum'a namazından sonra Allahu Teâlâ'yı zikretmeyi çoğaltmak
132. BÂB: İki bayramda (Ramazan ve Kurban bayramında) meşrû olan zikirler
1. FASIL: Ramazan ve Kurban bayramlarında getirilen tekbîrler
2. FASIL: Teşrîk tekbîrlerinin getirildiği namazlar
3. FASIL: Bayram namazlarındaki tekbîrler
133. BÂB: Zilhicce'nin ilk on günündeki zikirler-duâlar
134. BÂB: Güneş ve ay tutulmalarında meşrû' olan zikirler
FASIL: Güneş ve ay tutulması namazlarında kırâatı uzatmanın, sesli veya sessiz okumanın hükmü
135. BÂB: Yağmur duâsında okunacak zikirler-duâlar
136. BÂB: Rüzgar şiddetle estiğinde okunacak duâ
137. BÂB: Yıldız düştüğü zaman okunacak duâ
138. BÂB: Yıldıza ve şimşeğe (el ile) işâret etmeyi ve bakmayı terketmek hakkında
139. BÂB: Gök gürültüsünü işittiği zaman okunacak duâ
140. BÂB: Yağmur yağdığında okunacak duâ
141. BÂB: Yağmur yağdıktan sonra okunacak duâ
142. BÂB: Yağmur yağınca ve onun zararında da korkulunca okunacak duâ
143. BÂB: Terâvîh namazının zikirleri ve duâları
144. BÂB: Hâcet namazının zikirleri-duâları
145. BÂB: Tesbîh namazının zikirleri-duâları
13. BÖLÜM
ZEKÂTLA İLGİLİ ZİKİRLER-DUÂLAR
146. BÂB: Zekâtla ilgili zikirler-duâlar
1. FASIL: Zekâtı verirken niyet gerekli mi?
2. FASIL: Zekât, sadaka vb. verenin söyleyeceği duâ
14. BÖLÜM
ORUCUN ZİKİRLERİ-DUÂLARI
147. BÂB: Hilâlı ve dolunayı gördüğünde okunacak duâ
148. BÂB: Oruçda müstehab olan zikirler-duâlar
149. BÂB: İftâr esnâsında okunacak duâ
150. BÂB: Bir topluluğun yanında iftâr edenin okuyacağı duâ
151. BÂB: Kadir gecesine rastladığında okunacak duâ
152. BÂB: İ'tikâfda yapılan zikirler
15. BÖLÜM
HACCIN ZİKİRLERİ-DUÂLARI
153. BÂB: Haccın zikirleri
1. FASIL: Telbiye getirmek, sonra salât getirmek ve duâ etmek
2. FASIL: Mekke'ye girerken okunacak duâ
3. FASIL: Gözü Kâbe'ye iliştiğinde ve Mescid-i Harâm'a ulaştığında okunacak duâ
4. FASIL: Tavâfın zikirleri hakkında
5. FASIL: Mültezem'de yapılan duâ hakkında
6. FASIL: Hicr (Hâtim)'de yapılan duâ hakkında
7. FASIL: Beyt (Kâbe)'de okunan duâlar hakkında
8. FASIL: Sa'y'in zikirleri hakkında
9. FASIL: Arafât'a gitmek üzere Mekke'den çıktığında okunacak zikirler hakkında
10. FASIL: Arafât'ta müstehab olan duâlar ve zikirler hakkında
11. FASIL: Arafât'tan Müzdelife'ye dönüşte müstehab olan zikirler
12. FASIL: Müzdelife'de ve Meş'ar-i Harâm'da müstehab olan zikirler
13. FASIL: Meş'ar-i Harâm'dan Minâ'ya dönüşte müstehab olan zikirler
14. FASIL: Kurban bayramı günü Minâ'da müstehab olan zikirler
15. FASIL: Teşrîk günlerinde Minâ'da müstehab olan zikirler
16. FASIL: Minâ'dan ayrılınca müstehab olan zikirler
17. FASIL: Zemzem suyunu içerken okunacak duâlar
18. FASIL: Vatanına gitmek üzere Mekke'den çıkarken yapılması gerekenler
19. FASIL: Rasûlullah (sallallahu aleyhi vesellem)'in kabrinin ziyâret edilmesi ve zikirleri
16. BÖLÜM
CİHÂDIN ZİKİRLERİ-DUÂLARI
154. BÂB: Şehâdeti (şehîd olmayı) istemenin müstehab oluşu
155. BÂB: Devlet reîsinin, ordu kumandanını takvâya teşvîk etmesi, ona, ihtiyaç duyduğu düşmanla savaş işlerini ve onlarla musâlaha yapmayı ve benzerini öğretmesi
156. BÂB: Devlet reîsi ve ordu kumandanı için sünnet olan: Bir gazâ murâd ettiği zaman, başka bir şeyle maksadını gizli tutmak (başka bir hedef göstermek)
157. BÂB: Savaşana veya savaşanlara yardım edene yüzüne karşı duâ etmek, onları neş'elendiren ve savaşa teşvîk eden söz söylemek
158. BÂB: Savaşma esnâsında duâ edip yalvarmak, tekbîr getirmek ve Allahu Teâlâ'nın mü'minlere yardım husûsundaki va'dini yerine getirmesini istemek
159. BÂB: Savaşma esnâsında ihtiyaç olmadan sesi yükseltmenin nehyedildiği
160. BÂB: Savaşma esnâsında kişinin, düşmanını korkutmak için: "Ben falanım" demesi
161. BÂB: Mubâreze (çarpışma) halinde kısa şiir söylemenin müstehab olduğu
162. BÂB: Yaralanana; sabır ve kuvvet göstermenin, Allahu Teâlâ yolunda yaralanmaktan dolayı kazandığı sevâbla ve nâil olacağı şehâdet ile onu müjdelemenin, bununla sevindiğini göstermenin, bunda bizim için bir zararın bulunmadığını, bilakis bunun bizim talep ettiğimiz, nihâî emelimiz ve asıl ğâyemiz olduğunu belirtmenin müstehab oluşu hakkında
163. BÂB: Müslümanlar daha üstün çıkıp da düşmanlarına gâlip geldiklerinde okunacak duâlar
164. BÂB: Müslümanların -Kerîm olan Allah korusun- hezîmete uğradıkları görüldüğünde okunacak duâlar
165. BÂB: Devlet reîsinin savaşta üstünlük göstereni övmesi
166. BÂB: Gazâdan dönünce okunan duâ
17. BÖLÜM
SEFERE (YOLCULUĞA) ÇIKANIN OKUYACAĞI ZİKİRLER-DUÂLAR
167. BÂB: İstihâre ve istişâre
168. BÂB: Yolculuğa çıkma niyeti kesinleştikten sonra okunacak zikirler-duâlar
169. BÂB: Evinden çıkmak istediğinde okunacak zikirler-duâlar
170. BÂB: (Sefere) Çıkarken okunacak zikirler-duâlar
171. BÂB: (Sefere çıkan için) Hayır ehli olan kimselerden tavsiye istemenin müstehab oluşu
172. BÂB: Mukîmin, sefere çıkan kimseden, mubârek yerlerde -mukîm, sefere çıkandan daha fazîletli olsa bile- duâ istemesinin müstehab oluşu
173. BÂB: Binek hayvanına (veya arabaya) bindiğinde okunacak duâ
174. BÂB: Bir gemiye bindiğinde okunacak duâ
175. BÂB: Yolculukta duânın müstehab oluşu
176. BÂB: Yolcunun, yokuş yukarıya ve benzeri bir yere çıktığında tekbîr getirmesi, vâdilere ve benzeri yelere indiğinde de tesbîh getirmesi
177. BÂB: Tekbîr vb. getirirken sesi yükseltmekte aşırılığa gitmenin nehyedildiği
178. BÂB: Hareket halinde sür'atli olmamanın, nefsini neş'eli ve rahat tutmanın ve seyri (hareketi) nefsine kolaylaştırmanın müstehab olduğu
179. BÂB: Hayvanı (bağından) kurtulup kaçınca okunacak duâ
180. BÂB: (Binilmesi) zor bir hayvanın üzerinde okunacak duâ
181. BÂB: Girmek istediği veya istemediği bir köyü gördüğünde okunacak duâ
182. BÂB: İnsanlardan veya başka şeyden korkunca okunacak duâ
183. BÂB: Yolcuya, cin ve şeytânlar türlü türlü şekillerde göründükleri zaman okunacak duâ
184. BÂB: Bir menzile indiğinde okunacak duâ
185. BÂB: Seferinden (yolculuğundan) döndüğü zaman okunacak duâ
186. BÂB: Yolcunun, sabah namazından sonra okuyacağı duâ
187. BÂB: Kendi beldesini gördüğünde okunacak duâ
188. BÂB: Seferinden (yolculuğundan) dönüp evine girdiğinde okunacak duâ
189. BÂB: Seferden (yolculuktan) dönene söylenecek olan duâ
190. BÂB: Bir gazâdan (savaşdan) dönene söylenecek olan duâ
191. BÂB: Hacdan dönene söylenecek olan ve onun söyleyeceği duâ
18. BÖLÜM
YEME VE İÇME ZİKİRLERİ-DUÂLARI
192. BÂB: Kendisine yemeği yaklaştırıldığında okunacak duâ
193. BÂB: Yemek sahibinin, yemeği takdîm ederken misâfirlerine: "yeyiniz" ve bu mânâda söz söylemesi
194. BÂB: Yeme ve içme esnâsında Besmele çekmek
FASIL: Besmele'nin şekli ve yetecek mikdarı
195. BÂB: Yemeği ve içeceği ayıplamamak
196. BÂB: İhtiyaç görüldüğü zaman: "Bu yemeği iştâhım çekmiyor" veya "bunu yemeyi âdet edinmedim" ve buna benzeri söylemenin câiz olduğu
197. BÂB: Yemek yiyenin yediği yemeği methetmesi
198. BÂB: Yemek hazırlandığında, oruçlu orucunu bozmayacaksa söyleyeceği duâ
199. BÂB: Bir yemeğe dâvet edilenin, arkasına başkası da takıldığı zaman söyleyeceği söz
200. BÂB: Kötü yemek yiyene (âdâba riâyet etmeyene) nasîhat ve edeb vermek
201. BÂB: Yemek üzerinde konuşmanın müstehab oluşu
202. BÂB: Yiyip de doymayanın söyleyeceği ve yapacağı şeyler
203. BÂB: Bir âfete (hastalığa) sahip olan biri ile yemek yiyenin yapacağı duâ
204. BÂB: Yemek sahibinin; misâfirlerine ve bu konumda olanlara, elini yemekten kaldırdığında: "Ye" demesi ve bunu, yemeğin kendisine yettiği gerçekleşinceye kadar tekrar etmesinin müstehab oluşu, kezâlik içecekte, koku ve benzerinde de böyle yaptığı hakkında
205. BÂB: Yemek yemeyi bitirince okunacak duâ
206. BÂB: Dâvetli ve misâfirlerin yemeği bitirince, yemek sahibine duâ etmeleri
207. BÂB: İnsanın, kendisine su, süt, ve benzeri bir şeyi içirene duâ etmesi
208. BÂB: İnsanın, misâfir ağırlayana duâ etmesi ve teşvîkte bulunması
209. BÂB: Misâfirine ikrâmda bulunanı övmek
210. BÂB: İnsanın, misâfirine "merhabâ" demesi, misâfir olarak yanında bulunduğu için Allahu Teâlâ’ya hamdetmesi ve bununla sevinmesi, Allah'ın kendisini buna ehil kıldığı için Allah’a senâda bulunmasının müstehab oluşu
211. BÂB: Yemekten ayrıldığı zaman okunacak duâ
19. BÖLÜM
SELÂM VERMEK, İZİN İSTEMEK, AKSIRANA "YERHAMUKELLAH" DEMEK VE BUNUNLA İLGİLİ MES'ELELER
212. BÂB: Selâmın fazîleti ve onu yaymanın emredildiği
213. BÂB: Selâmın şekli
1. FASIL: Cemâat çok olduğu zaman selâmı tekrar etmek
2. FASIL: Selâm verirken ve alırken sesi yükseltmek
3. FASIL: Selâma cevâbın hemen olması
214. BÂB: Lafız olmadan, el ve benzeri ile işâret ederek selâm vermenin kerâheti hakkında gelen rivâyetler
215. BÂB: Selâmın hükmü
1. FASIL: Birisiyle veya mektup ile selâm yollamak
2. FASIL: Birisinden selâmı getirene cevap vermek
3. FASIL: Sağırın selâm vermesi ve selâmının alınması şekli
4. FASIL: Çocuğa selâm vermek ve onun selâmına cevap vermek
5. FASIL: Her karşılaşmada selâm vermek
6. FASIL: İki kişinin birbirlerine aynı anda selâm vermesi
7. FASIL: İlk selâm verenin selâm veriş şekli
8. FASIL: Konuşmadan evvel selâm vermek
9. FASIL: Karşılaşan iki kişiden, selâma ilkin başlayanın daha üstün olduğu
216. BÂB: Selâmın müstehab, mekrûh ve mubâh olduğu hâller
FASIL: Üzerine selâm almak gerekmediği halde selâmı almak
217. BÂB: Kendisine selâm verebilecekler ve veremeyecekler, selâmına cevap verilebilecekler ve verilemeyecekler
1. FASIL: Ehl-i zimmet olan gayr-i müslimlere selâm verilir mi?
2. FASIL: Bid'at sahibi olanlara ve büyük günah işleyip de tevbe etmeyenlere selâm verilir mi?
3. FASIL: Çocuklara selâm vermek
218. BÂB: Selâmın âdâbı ve mes'eleleri
1. FASIL: Selâmı bir grup içinden sadece birilerine hâs kılmak
2. FASIL: Çarşıda, kalabalıkda herkese selâm vermek mi gerek?
3. FASIL: Selâm veren bir cemâatin hepsinin selâmına bir cevap yeter mi?
4. FASIL: Bir cemâatte selâmı, duyamayacaklara tekrar vermek
5. FASIL: Evine girdiğinde kimse olmasa bile selâm vermek
6. FASIL: Topluluktan ayrılıp giderken de selâm vermek
7. FASIL: Selâmına cevap vermeyeceklerini sandıklarına selâm vermek
219. BÂB: İsti'zân (girmek için izin istemek)
1. FASIL: Kapıyı çaldığında "kim o" denilince: "Ben" demenin mekrûh olduğu
2. FASIL: Kendisini tanıtmak için künye kullanmak
220. BÂB: Selâm üzerinde çeşitli mes'eleler
1. FASIL: Başkasının elini öpme
2. FASIL: Öpüşme ve kucaklaşma
3. FASIL: Musâfaha (tokalaşma)
4. FASIL: Musâfaha ile beraber güleryüzlülük, duâ etmek vb.
5. FASIL: Başkasının önünde eğilmek
6. FASIL: Birisine, kıyâm ederek (ayağa kalkarak) ikrâmda bulunmak
7. FASIL:Sâlihleri, komşuları, arkadaşları ve akrabaları ziyâret etmek
8. FASIL: Kişinin, sâlih olan arkadaşından, kendisini ziyâret etmesini ve bunu çokça yapmasını istemesinin müstehab olduğu hakkında
221. BÂB: Aksırana teşmît yapmak (yerhamukellah demek) ve esnemenin hükmü
1. FASIL: Aksırıp da "Elhamdulillah" demek, yanındakinin de "Yerhamukellah" demesi
2. FASIL: Aksırıp da hamdetmeyene teşmît yapılır mı?
3. FASIL: Aksıran "Elhamdulillah" haricinde bir lafız kullanırsa, teşmîte hak kazanır mı?
4. FASIL: Namazda aksıran "Elhamdulillah" diyebilir mi?
5. FASIL: Aksırdığında eliyle veya elbisesi vb. ile ağzını kapamak ve sesini kısmak
6. FASIL: Birden fazla aksırana teşmîti tekrar etmeli mi?
7. FASIL: Aksırıp da hamdetmemek veya hamdini başkalarına işittirmemek
8. FASIL: Bir Yahûdî aksırdığı zaman hakkında
9. FASIL: Bir olayı anlatma esnâsında aksırmak o olayın doğruluğunu mu gösterir?
10. FASIL: Esnediği zaman mümkün mertebe esnemesini geri çevirmek
222. BÂB: (İnsanları) medhetmek (övmek)
223. BÂB: İnsanın kendisini methetmesi (övmesi) ve iyiliklerini anlatması
224. BÂB: Önceki konu ile ilgili mes'eleler
20. BÖLÜM
NİKÂHIN ZİKİRLERİ-DUÂLARI
VE
BUNUNLA İLGİLİ MES'ELELER
225. BÂB: Kendisine veya başkasına kız istemeye gelenin okuyacağı duâlar
226. BÂB: Bir kimsenin, kendi kızını veya evlendirme hakkı kendinde olan başkalarını, fazîlet ve hayır ehli olanlara, nikâhlamaları için teklîf etmesi
227. BÂB: Nikâh akdi esnâsında okunacak duâ
228. BÂB: Nikâh akdinden sonra kocaya söylenecek duâ
FASIL: Evlenene söylenmesi mekrûh olan sözler
229. BÂB: Zifâf gecesi hanımı yanına girdiğinde erkeğin okuyacağı duâ
230. BÂB: Hanımı yanına girdikten (zifâfa girdikten) sonra, erkeğe denilecek duâ
231. BÂB: Cimâ' (cinsel ilişki) esnâsında okunacak duâ
232. BÂB: Erkeğin, hanımıyla oynaşması, onunla şakalaşması ve onunla latîf (tatlı, yumuşak) konuşması
233. BÂB: Kocanın, hısımları (hanımının akrabaları) ile konuşmasının edebi
234. BÂB: Doğum anında ve kadının doğum sancısı çektiği zamanda okunacak duâ
235. BÂB: Doğan çocuğun kulağına ezân okumak
236. BÂB: Çocuğun damağının oğulması esnâsında okunacak duâ
21. BÖLÜM
İSİMLER
237. BÂB: Doğan çocuğa isim koymak
238.BÂB: Düşük çocuğunda isimlendirilmesi
239. BÂB: Güzel isim koymanın müstehab oluşu
240. BÂB: Allahu Teâlâ'ya en sevimli olan isimler hakkında
241. BÂB: Doğumu tebrîk etmenin müstehablığı ve tebrîk edilenin vereceği cevap
242. BÂB: Kötü isimlerle isimlendirmenin nehyedildiği
243. BÂB: İnsanın; kendisiyle ilgili olan çocuğunu veya oğlunu veya hizmetçi veya öğrencisini vb... terbiye etmek, kötülükten alıkoymak ve nefsine hâkim olmasını sağlamak için kötü isimle anması
244. BÂB: İsmi bilinmeyene nidâ' etmek (seslenmek)
245. BÂB: Çocuğun veya bir şey öğretilenin veya talebenin, babasını veya öğreticisini veya hocasını ismiyle çağırmasının nehyedildiği
246. BÂB: Bir ismi daha güzeli ile değiştirmenin müstehab olduğu
247. BÂB: Sahibine bir eziyet olmayacaksa ismi kısaltmanın cevâzı hakkında
248. BÂB: Hoşlanmadığı bir lakabla (ismin) sahibini çağırmanın nehyedildiği
249. BÂB: Sahibinin sevdiği lakabın câiz ve müstehab olduğu
250. BÂB: Künye ile çağırmanın câiz ve ehl-i fadl (fazîlet sahibi)) olanlara bununla hitâb etmenin müstehab olduğu
251. BÂB: Kişinin en büyük evlâdı ile künyelenmesi
252. BÂB: Kendi evlâdı olan bir kişinin, kendisinin evlâdı olmayan birisi ile künyelenmesi
253. BÂB: Evlâdı olmayanın künyelenmesi ve küçüğün künyelenmesi
254. BÂB: Ebu'l-Kâsım diye künyelenmenin nehyedildiği
255. BÂB: Kâfirin, bid'at ehlinin ve fâsıkın, ancak künyesi ile tanınabilecekse veya ismi ile anılmasında bir fitneden korkuluyorsa, künyelenmesinin câiz olduğu
256. BÂB: Erkeğin, "falan kadının babası" veya "falan erkeğin babası" diye; kadının da "falan erkeğin annesi" veya "falan kadının annesi" diye künyelenmesinin câiz olduğu
22. BÖLÜM
ÇEŞİTLİ ZİKİRLER-DUÂLAR
257. BÂB: Kendisini sevindiren bir müjde aldığı zaman, Allahu Teâlâ'ya hamd-u senâda bulunmanın müstehab olduğu
258. BÂB: Horoz ötmesini, eşek anırmasını ve köpek havlamasını işittiğinde okunacak duâlar
259. BÂB: Yangın gördüğünde okunacak duâlar
260. BÂB: Bir meclisden (oturduğu yerden) kalktığında okuyacağı duâ
261. BÂB: Oturan kişinin, hem kendisi ve hem de beraberinde olanların tümü için duâ etmesi
262. BÂB: Meclisden (oturduğu yerden) Allahu Teâlâ'yı anmadan kalkmanın kerâheti
263. BÂB: Yolda zikretmek (Allahu Teâlâ'yı anmak)
264. BÂB: Sinirlendiğinde okuyacağı duâlar
265. BÂB: Kişinin, sevdiği kimseye onu sevdiğini söylemesinin müstehab oluşu; kendisine (sevildiği) söylendiğinde de söyleyeceği söz
266. BÂB: Bir hastalık veya başka bir şeyle mübtelâ olanı gördüğünde söyleyeceği duâ
267. BÂB: Kendisinin veya sevdiği kişinin hali sorulduğunda, şayet cevabında halinin iyi olduğunun bildirilmesi var ise, verdiği cevap ile beraber Allahu Teâlâ'ya hamdetmenin müstehab oluşu
268. BÂB: Çarşıya girdğinde okuyacağı duâ
269. BÂB: Sünnete uygun evlenene veya şerîatın güzel gördüğü bir alış-veriş edene veya bir iş yapana: "İsâbet ettin" veya "güzel yaptın" demenin müstehab olduğu
270. BÂB: Aynaya baktığında okuyacağı duâ
271. BÂB: Hacâmat (kan aldırma) esnâsında okuyacağı duâ
272. BÂB: Kulağı çınladığında okuyacağı duâ
273. BÂB: Ayağı uyuştuğunda okuyacağı duâ
274. BÂB: Müslümanlara veya sadece kendisine zulmedene bedduâ etmenin câiz olduğu
275. BÂB: Bid'at ve ma'siyet ehli olanlardan berî' olma (uzak durma)
276. BÂB: Kötü bir şeyi izâle etmeye başladığında söyleyeceği duâ
277. BÂB: Dilinde kötülük (kötü söz) olanın söyleyeceği duâ
278. BÂB: Hayvanı sürçtüğü zaman söyleyeceği duâ
279. BÂB: Vâlî (memleketi yöneten kişi) öldüğü zaman, şehrin büyüğünün insanlara hitap ederek onları teskîn etmesinin, nasîhat etmesinin ve oldukları hal üzere sabır ve sebât göstermelerini emretmesinin müstehab olduğunun açıklaması
280. BÂB: Kendisine veya tüm insanlara veya insanların bazısına iyilik yapan birine duâ etmek, onu övmek ve buna teşvîk etmek
281. BÂB: Hediye verme esnâsında duâ ettiği zaman, hediye verenin de hediye verilene duâ ile karşılık vermesinin müstehab olduğu
282. BÂB : Kendisine bir hediye verilip de hediyeyi, kâdı veya vâlî olması veya hediyede bir şüphenin olması gibi şer’î bir özürden veya başka bir özürden dolayı reddedenin özür dilemesinin müstehab olduğu
283. BÂB : Kendisinden bir ezâyı (sıkıntıyı) giderene okuyacağı duâ
284. BÂB : Meyvanın turfandasını gördüğünde söyleyeceği duâ
285. BÂB : Nasîhat etme ve ilim öğretmede iktisâd (ölçülü olma)
286. BÂB : Hayra delâlet etmenin ve hayra teşvîk etmenin fazîleti
287. BÂB : Kendisine bilmediği bir ilim sorulup da, başkasının o ilmi bildiğini bilenin ona delâlet etmesini teşvîk hakkında
288. BÂB : Allahu Teâlâ’nın hükmüne çağrılanın söyleyeceği
FASIL: Karşılıklı tartışmada dikkat edilecek konular
289. BÂB : Câhillerden yüz çevirmek
290. BÂB : Kendinden (makamca) yüksek olana nasîhat etmek
291. BÂB : Ahde ve vaade (anlaşmaya ve verdiği söze) vefâyı emretmek
292. BÂB : İnsanın, malını veya başka şeyi kendisine arzedene duâ etmesi
293. BÂB : Bir zımmî kendisine bir iyilik yaptığında müslümanın söyleyeceği
294. BÂB : Kendisinde veya çocuğunda veya malında veya bunlardan başkasında bir şey görüp de hoşuna gittiğinde, gözüyle ona nazar isâbet etmekten ve bundan zarar görmekten korkarsa okuyacağı duâlar
295. BÂB : Sevdiği veya hoşlanmadığı bir şeyi gördüğünde okuyacağı duâ
296. BÂB : Gökyüzüne baktığında okuyacağı duâ
297. BÂB : Bir şeyde uğursuzluk hissettiğinde söyleyeceği
298. BÂB : Hamama girince söyleyeceği duâ
299. BÂB : Bir köle veya câriye veya binek satın aldığında, bir borç ödediğinde söyleyeceği duâ
300. BÂB : Atın üzerinde duramayanın söyleyeceği ve ona yapılacak duâ
301. BÂB : Mânâyı değiştirmelerinden veya murâd edilen mânâdan başka bir mânâya yorumlamalarından korkulduğunda, insanların anlayamacağı bir şekilde konuşmaktan âlimin ve diğerlerinin nehyedildiği
302. BÂB : Âlimin ve vâizin, tâm olarak dinleyebilmeleri için meclisinde hazır bulunanların susmalarını istemesi
303. BÂB : Kendisine tâbi olunanın, doğru olmakla beraber doğruya zâhiren muhâlif olan bir şeyi yaptığı zaman söyleyeceği
304. BÂB : Tâbi’ olan, bunu (zâhiren doğru olana muhâlif olan hareketi) ve benzerini yaptığı zaman kendisine tâbi olunana söyleyeceği
305. BÂB : Muşâvereye (istişâre etmeye) teşvîk etmek
306. BÂB : Hoş konuşmaya teşvîk etmek
307. BÂB: Muhâtaba sözünü beyân ve îzah etmenin müstehab oluşu
308. BÂB : Mizâh (şakalaşmak)
309. BÂB : Şefâat etmek (Birisi için aracılık etmek)
310. BÂB : Müjdeleme ve kutlama
311. BÂB : Tesbîh ve tehlîl ve benzeri ile taaccubu (şaşkınlığı) ifâde etmenin câiz oluşu
312. BÂB : Emr-i bi’l-ma’rûf ve nehy-i ani’l-münker (İyiliği emretmek ve kötülükten de yasaklamak)
23. BÖLÜM
DİLİ KORUMAK
313. BÂB : Dili korumak
FASIL: Gerekmiyorsa konuşmamak
314. BÂB : Ğıybet ve Nemîme’nin (dedikodu ve söz taşımanın) harâm olduğu
315. BÂB : Ğıybetin sınırı ile ilgili mühim şeylerin açıklaması
FASIL: Ğıybeti dinlemek de harâmdır
316. BÂB : Onunla ğıybeti kendi nefsinden kaldırdığı şeylerin açıklaması
317. BÂB : Ğıybetten mubâh olanlar
318. BÂB : Hocasının veya arkadaşının veya başkalarının ğıybetini işitenin durumu
319. BÂB : Kalp ile ğıybet etmek
320. BÂB : Ğıybetin keffâreti ve ondan tevbe etmek
321. BÂB : Nemîme (Söz taşıyıcılığı)
322. BÂB : Bir zarar ve benzeri korkusu olmadığı zaman, ûlu’l-emirlere (idârecilere) söz nakletmenin nehyedildiği
323. BÂB : Meşrûiyyeti sâbit olan nesepleri kötülemenin nehyedildiği
324. BÂB : İftihârın (övünmenin) nehyedildiği
325. BÂB : Müslümanın başına gelen musîbetten dolayı sevinme durumu göstermenin nehyedildiği
326. BÂB : Müslümanları hakîr görmenin ve onlarla alay etmenin harâm olduğu
327. BÂB : Yalan yere şâhidliğin harâm oluşunun şiddetli oluşu
328. BÂB : Verdiği şeylerde (iyiliklerinde) ve benzerinde minnet etmenin nehyedildiği
329. BÂB : Lânet etmenin nehyedildiği
1. FASIL: Belli etmeden ve tanıtmadan isyân ehli olanlara lânet etmenin cevâzı hakkındadır
2. FASIL: Bil ki, (günah işlemekten) korunmuş olan müslümana lânet etmek, müslümanların icmâ’ı ile harâmdır
3. FASIL: Müstehak olmayan birisine lânet etmek
4. FASIL: Terbiye maksadıyla kızmak
330. BÂB : Fakîrlere, zayıflara, yetîme, dilenciye ve benzerlerini azarlamanın nehyedildiği; onlara yumuşak söz söylemek ve onlara karşı tevâzu’ göstermenin de emredildiği
331. BÂB : Kullanılması mekrûh olan lafızlar
1. FASIL: Üzümün "kerm" diye isimlendirilmesinin nehyedildiği
2. FASIL: "İnsanlar helâk oldu" diyen, insanların en helâk olanıdır
3. FASIL: "Allah ve başkası dilerse" demenin nehyedildiği
4. FASIL: "Falan yıldız sebebiyle bize yağmur yağdırıldı" demenin nehyedildiği
5. FASIL: "Şayet şunu yaparsam Yahûdî veya Hristiyan olayım" demenin nehyedildiği
6. FASIL: Bir Müslümanın müslümana "kâfir" demesinin nehyedildiği
7. FASIL: Bir müslümanın bir müslümana: "Allahım, ondan îmânı gider" demesinin nehyedildiği
8. FASIL: Bir müslümanın kâfirler tarafından küfre zorlanması
9. FASIL: Bir müslümanın bir kâfiri İslâm'a zorlaması
10. FASIL: Kâfirin müslüman oluşu
11. FASIL: Müslümanların idâresini üstlenen kişiye "Halîfetullah (Allah'ın halîfesi)" denilmemesi
12. FASIL: Sultân ve başkalarına "Şehinşâh" demenin nehyedildiği
13. FASIL: Seyyid lafzı hakkındadır
14. FASIL: Kölenin, efendisine: “(Sahibim, efendim mânâsında) Rabbim” demesinin mekrûh olduğu
15. FASIL: Bir kimse için "Mevlâ" lafzını kullanmanın hükmü
16. FASIL: Rüzgara sövmenin nehyedildiği hakkında
17. FASIL: Hummâ (sıtma) hastalığına sövmek mekrûhdur
18. FASIL: Horoza sövmenin nehyedildiği hakkında
19. FASIL: Câhiliyye duâlarıyla duâ etmenin ve onların lafızlarının kullanılmasının nehyedildiği hakkında
20. FASIL: Muharrem ayını "Safer" diye isimlendirmek mekrûhtur
21. FASIL: Kâfir olarak ölen birisine, mağfiret ve benzeri ile duâ etmek harâmdır
22. FASIL: Cevâz veren şer’î bir sebep olmadan müslümana sövmek harâm olur
23. FASIL: Birisine: "Ey eşek, ey teke, ey köpek" diye hakâret etmek
24. FASIL: Benimle beraber hiçbir mahlûk yoktu, Allah hariç" denilmesinin kerâheti
25. FASIL: Oruçlunun: "Ağzım üzerindeki mührün hakkı için" demesinin mekrûh olduğu
26. FASIL: "Allah seninle göz aydınlığı versin" ve "sabahın aydın olsun" demenin câhiliyye âdeti olduğu, islâm'ın bunu kaldırdığı hakkında
27. FASIL: Yanlarında üçüncü bir şahıs bulunduğunda, iki kişinin kendi aralarında gizli gizli konuşmalarının nehyedildiği hakkında
28. FASIL: Kadının kocasına veya başkasına; kocasının onunla evlenme isteği gibi şer’î bir ihtiyaç olmadan, başka bir kadının bedeninin güzelliğini anlatmasının nehyedildiği hakkında
29. FASIL: Evlenen kişiye "ittifâk-güzel geçim ve oğullar" diye duâ etmek mekrûhtur
30. FASIL: Öfkelendiği zaman kişiye: "Allah'ı zikret" ve "Rasûlullah'a salât et" demenin mekrûh olduğu
31. FASIL: İnsanların çoğunun âdet haline getirdiği kötülenmiş lafızların en kötülerinden bazıları
32. FASIL: Duâda “Allahım, dilersen veya istersen beni mağfiret eyle” demek mekrûh olur
33. FASIL: Allahu Teâlâ’nın isimlerinden ve sıfatlarından başka bir şey ile yemîn etmek mekrûh olur
34. FASIL: Alış-veriş ve benzerinde, doğru söylüyor olsa bile çokça yemîn etmek mekrûh olur
35. FASIL: Gök kuşağına “Kavs-i kuzah (Şeytân yayı)” demek mekrûh olur
36. FASIL: İnsanın, bir günah ve benzeri ile mübtelâ olduğu (işlediği) zaman, bunu başkasına haber vermesi (anlatmak) mekrûh olur
37. FASIL: Mükellef (bâliğ olan bir kişin)in, bir insanın kölesine veya zevcesine veya oğluna veya hizmetçisine ve benzerine, onlara anlattığı şey iyiliği emretme ve kötülüğü yasaklama olmadığı zaman, o insan hakkındaki durumlarını (düşünce ve davranışlarını) bozacak şekilde onlara konuşması harâm olur
38. FASIL: Allahu Teâlâ'ya ibâdet yolunda harcanan malda: “İnfâk ettim (Allah yolunda harcadım)" ve benzeri demek uygundur
39. FASIL: Nehyedilen şeylerden biri de: İnsanların çoğunun dediği, namazda imâm: إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ “Ancak sana ibâdet ederiz ve ancak senden yardım dileriz” dediği zaman, me’mûmun (imâma uyanın) da: إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ demesidir
40. FASIL: Ondan nehyedildiğinin ve sakınılmasının şiddetli olduğu şeylerden biri de: Avâmın (normal halkın) ve benzerlerinin satmak veya satın almakta ve benzerinde alınan vergilerde söyledikleri sözlerdir
41. FASIL: Allahu Teâlâ’nın vechinden (zâtından) cennetten başkasını istemek mekrûh olur
42. FASIL: Allahu Teâlâ (adı) ile ve onu şefâatçi (vesîle) kılarak isteyeni men’etmek (ona vermemek) mekrûh olur
43. FASIL: En yaygın olan görüşe göre: “Allah senin ömrünü uzatsın” denilmesi mekrûh olur
44. FASIL: Sağlam ve yaygın olan görüşe göre: "İnsanın bir başkasına: “Anam-babam sana fedâ olsun” veya “Allah beni sana fedâ kılsın” demesi mekrûh olmaz"
45. FASIL: Kötü görülen lafızlardan bazıları da: Mirâ’ (başkası ile söylediği sözü veya mânâsında yanlış var diye tartışmak), cidâl (münâkaşa etmek) ve husûmet etmek (dâvâlaşmak)
46. FASIL: Ağız köşesiyle konuşarak sözü derinleştirmek, kâfiyeli, fesâhatli (açık seçik) konuşmaya çalışmak, fesîh konuşanların âdet edindikleri sözler ile onlara benzemeye çalışmak ve yaldızlı sözler söylemek mekrûh olur
47. FASIL: Yatsının son namazını kılanın, bu vakit haricinde mubâh olan sözleri konuşması mekrûhtur
48. FASIL: Bu konudaki sağlam ve yaygın hadîs-i şerîflerden dolayı, son yatsıyı “Ateme” diye isimlendirmek mekrûhtur
49. FASIL: Yasaklanan şeylerden biri de, sırrın ifşâ edilmesidir (açıklanmasıdır)
50. FASIL: Adama, hanımını neden dövdüğünü gereksiz yere sorulması mekrûh olur
51. FASIL: Şiir hakkında
52. FASIL: Yasaklanan şeylerden biri de çirkin söz veya hareket, dilin çok çirkin sözlü olmasıdır
53. FASIL: Baba ve anneyi ve bunlara benzer olanları azarlamak şiddetli harâmdır
332. BÂB: Yalan söylemenin nehyedildiği ve yalanın kısımları
333. BÂB : İnsanın, anlattığı şeyi iyice bildikten sonra anlatmaya teşvîk ve doğru olduğunu bilmeden her duyduğu şeyi anlatmakdan nehyedildiği
334. BÂB : Ta’rîd ve Tevriye
335. BÂB : Kötü bir söz ile konuşanın yapacağı veya söyleyeceği
336. BÂB : Mekrûh olmadıkları halde bir grup âlimden mekrûh oldukları rivâyet edilen lafızlar hakkında
1. FASIL: Bunlardan biri de: Yine Nahhâs’ın adı geçen kişiden aktardığı: “Allahım, beni ateşden âzâd et” demek mekrûhtur" sözüdür
2. FASIL: Bunlardan biri de bazılarının söylediği: “Allah’ın ismi üzere şöyle yap" demek mekrûhtur, zira Allahu Teâlâ’nın ismi her şeyin üzerindedir” sözüdür
3. FASIL: Bunlardan biri de: Nahhâs’ın rivâyet ettiği; fakîh, edîb ve âlimlerden olan Ebû Bekr Muhammed b. Yahyâ’nın dediği: “Allah, rahmetinin karar kıldığı yerde aramızı cem’etsin (birleştirsin)” deme. Çünkü Allahu Teâlâ’nın rahmeti bir yerde karâr kılmaktan daha da geniştir” sözüdür
4. FASIL: Bunlardan biri de: Nahhâs’ın anılan kişiden rivâyet ettiği: تَوَكَّلْتُ عَلَي رَبِّيَ الرَّبِّ الْكَرِيمِ “Kerîm Rab olan Rabbime tevekkül ettim” deme. تَوَكَّلْتُ عَلَي رَبِّي الْكَرِيمِ“Kerîm olan Rabbime tevekkül ettim” de” sözüdür
5. FASIL: Nahhâs, adı geçen Ebû Bekr’den rivâyet etmiştir ki: “Allahım, bizi ateşden koru” ve “Allahım, bizi Peygamber (sav)’in şefâatı ile rızıklandır” deme. Zira, ateşe hak kazananlara şefâat edilir.”
6. FASIL: Bunlardan biri de: Âlimlerden bir grup tarafından rivâyet edilen, kendilerinin Kâbe’yi tavâf etmenin "şavt" ve "devir" olarak isimlendirilmesini kerîh görmeleridir
7. FASIL: Bunlardan biri de: “Ramazan’da oruç tuttuk”, “Ramazan geldi” ve onunla ayın murâd edildiği buna benzer sözler
8. FASIL: Bunlardan biri de: Bazı önceki âlimlerden rivâyet edilen: “Bakara (inek) sûresi, Duhân (duman) sûresi, Ankebût (örümcek) sûresi, Rûm sûresi ve Ahzâb (tâifeler, gruplar) sûresi... ve buna benzer söylemek mekrûh olur. İçinde Bakara’dan (inekten) bahsedilen sûre, içinde Nisâ’dan (kadınlardan) bahsedilen sûre... ve buna benzer denilir” demeleridir
9. FASIL: Bunlardan biri de: Mutrif (rahimehullah)’dan rivâyet edilen, kendisinin: “Allahu Teâlâ kitâbında buyuruyor ki” demek mekrûhtur. “Allahu Teâlâ buyurdu ki” denilmelidir” dediğidir
24. BÖLÜM
CÂMİ' (KAPSAMLI, MÂNÂSI GENİŞ) DUÂLAR
337. BÂB : Her vakitte müstehab olan mühim duâlar
338. BÂB : Duânın âdâbı hakkında
FASIL: Duâ belâyı def'eder mi?
339. BÂB : İnsanın duâ etmesi ve sâlih amelleriyle Allahu Teâlâ’ya tevessül etmesi (vesîle kılarak aracı yapması)
FASIL: Duâ hakkında bir hikâye
340. BÂB : Duâda iki elleri kaldırmak ve sonra da yüze sürmek
341. BÂB : Duâyı tekrarlamanın müstehab olduğu
342. BÂB : Duâ ederken huzûr-u kalbe (kalbin huzurlu olmasına) teşvîk hakkında
343. BÂB : Kişiye ğıyâbında (arkasında) duâ etmenin fazîleti hakkında
344. BÂB : Kendisine iyilik edene duâ etmenin müstehab olduğu ve ona yapılacak duânın şekli
345. BÂB : Duâ talep eden, kendisinden duâ talep edilenden daha da üstün olsa bile; fazîlet ehli olanlardan duâ talep etmenin müstehab olduğu ve şerefli mekanlarda duâ etmek hakkında
346. BÂB : Kişinin kendisi, çocuğu, hizmetçisi, malı ve benzeri aleyhine (bed)duâ etmesinin nehyedildiği (yasaklandığı) hakkında
347. BÂB : Müslümanın yaptığı duânın, istediği şeyle veya başka şeyle kabul edildiğinin delîli ve icâbetinde (duânın kabul edilmesinde) acele etmemesi hakkında
25. BÖLÜM
İSTİĞFÂR ETMEK
348. BÂB : İstiğfâr etmek
FASIL: İstiğfâr ile ilgili bir mes'ele
349. BÂB : Gün boyu akşama kadar susmanın yasaklandığı
26. BÖLÜM
İSLÂM'IN MEDÂRI (KAYNAĞI) OLAN HADÎS-İ ŞERÎFLER
FASIL: İslâm'ın medârı (kaynağı) olan hadîs-i şerîfler
HÂTİME
FİHRİST
